Acute Osteomyelitis in children حاد اوسټوماليټ په ماشومانو کی

لیکوونکي  : ډاکټر  سیدرسول افغان په مسکو کی د جراحي اطفالو ټريني متخصص

حاد اوسټیوماليټ د هډوکو حاده انتاني ناروغي ده چي د ناروغي دوران د دوه هفتو پوري وي

نوموړي ناروغي زیاته فیصدي په اوږدو هډوکي کی پيدا کيږي اما کولاي شي د بدن هر هډوکي منتن کړي .

نوموړي ناروغي کولاي ماشومان په هر عمر کی منتن کړي علت يي د ماشومانو د معافيتي سیستم نه پوخوالي دي .

د حاد اوسټيوماليټ لاملونه :

مختلفي بکترياوي کولاي شي د حاد اوسټیوماليټ سبب شي مګر تر ټولو زیاته فیصدي د Staphylococcus Aurous  او MRSA ده او همدارنګه علاوه له پورته بکتریاو څخه لاندي بکترياوي هم کولاي شي د نوموړي ناروغي د راتګ سبب شي

1. coagulase-negative staphylococcus
2. beta-hemolytic streptococcus
3.  enterococci
4. aerobic gram-negative bacilli (including Pseudomonas species, Enterobacter species, Escherichia coli)
5. anaerobic gram-negative bacilli (such as Pepto streptococcus, Clostridium species, Bacteroides)

او همدارنګه فنجيان هم کولاي شي د نوموړي ناروغي سبب شي .

لاندي عمده لاري د نوموړي ناروغي لیکل شويدي چي څنګه رامنځته کيږي

1. د منتنو زخمونو څخه د مجاورت په ډول
2. د هډوکو خلاص ماتيدل ( د هډوکو د ماتيدلو سره سره د جلد څيري کیدل )
3. اجنبي اجسام چي د پوستکي د لیاري داخل شي
4. د بندونو انتانات (Joints infection )
5. د مجاورو غړو انتانات
6. د بدن د نورو غړو انتانات چي د ويني د لاري هډوکي منتن کوي (د پوزي ، غوږ او تنفسی سیستم انتانات )
7. ټروما

نښي او علايم :

حاد اوسټيوماليټ لاندي نښي علايم لري

1. منتن هډوکي دردناک وي
2. د منتني ساحي پړسوب ، سوروالي لري او د حرارت درجه يي لوړه وي
3.  د منتن هډوکي فعاليت په ورځينيو فعالیتونو کي کم وي
4. د منتني ساحي کاذب فلج
5. تبه
6. که چيرته انتان د نورو  غړو څخه انتشار کړی وی د هغه غړي کلینکی لوحه پکي شامله ده

تشخیص :

1. د ويني تشخیصه معاينات ( CBC,ESR ,C Reactive protein  )
2. X Ray
3. MRI
4. Bone scan
5.  د جراحي په وسیله د ساحی څخه د پس یا زوو اخیستل او هغه بیا کلچر کول تر څو سببی بکتریا معلومه او حساس انټی بيوټیک ورته  توصيه شي

معالجه :

درملنه یي عموما د کوچنیانو د هډوکو د متخصص پواسطه ترسره کيږی 

په درملنه کي يي د انتان ضد درمل ، د درد او تبي ضد درمل ، اوهمدارنګه جراحي شامله ده چي په جراحي کي يي د منتي ساحي ډبريټمنټ ، د منتي ساحي څخه بايوپسي اخیستل او د کلچر لپاره د زوو اخسیتل پکي شامل دي

اختلاطات :

1. د هډوکو په ودي کي خنډل راتلل
2. د بندونو التهاب Septic arthritis
3. د پښو یا لاسونو د سؤ شکل Bone deformity
4. د هډوکو نکروز کیدل یا مړه کيدل
5. د هډوکو په پتالوژیک ډول ماتيدل Pathological fractures
6. Squamous cell carcinoma
7. Sinus tract formation
8. Amyloidosis (rare)
9. Abscess 
10. Systemic infection
11. Contiguous soft tissue infection

والدینو ته توصيه :

1. ماشومانو ته صحي خواړه ورکول . د انتان په وخت کي په اکثره افغاني ټولنه کي مریض ته خواړه نه ورکوي لکه لیمو ، ماسته ، تازه میوي او سبزيجات یوازي ورته بي غوړویو شورا او وچه ډوډي ورکوی چي دا يو ډول په خپل لاس د مریض مړينه ده علت يي د پورته خوراکونو په بندولو سره د ماشومانو په بدن کي د نورو ويټامینونو د کمبود سره سره د ويټامين سي کمبود هم رامنځته کيږي چي نوموړي ويټامين په معافیټي سیستم کي مهم رول لري نو کله چي هم ماشومان مريضان شي نو د تازه میوو ، سبزيجاتو او مستو ورکړه نوره هم زیاته کړي
2. چون افغاني ټولنه مسلمانه او عقيدوي ټولنه ده په داسي حالاتو کي اکثره د دي په ځاي چي علاج وکړي دم او تعويز ته مخه کوي نو د دم او تعویز سره سره بايد مریض ډاکټر ته وښودل شي او درملنه يي شروع شي تر څو په راتلونکي کي ماشومان د مشکلاتو څخه خلاص او د ټولني لپاره سالم وړاندي کړل شي او د ټولني په اوږو بار نشی
3. کله چي ماشومانو ته د غوږ ، پوزي او تنفسي سیستم انتانات پیدا کيږي باید په وخت يي درملنه وشی
4. د ډاکټر د مشوري پرته بايد هيڅ ډول انټي بيوټيک استفاده نشي یوازي د تبي ضد درمل کولاي شي استعمال کړي که تبه زیاته وه نو پدي وخت کي کولای شي چي د ماشوم جامي وباسی او د ماشوم په تندي ، تخرګونو او پښو باندي یخه او لمده د کاليو ټوټي کيښودل شي